IDEA

IDEA

SŁOWA WOJCIECHA EICHELBERGERA ZAPRASZAJĄCE NA PIERWSZĄ POLSKĄ KONFERENCJĘ EUDEC PL W 2015 ROKU

Jesteśmy świadkami światowego dyskursu na temat edukacji. Pytamy jak zapewnić sukces nam samym, naszym społeczeństwom i naszej planecie, w świecie pochłoniętym niepewnością i poczuciem starzenia się obecnych systemów edukacyjnych?

Świat potrzebuje nowego pomysłu na współczesną szkołę. To dlatego podczas tegorocznej konferencji EUDEC spotkamy sygnatariuszy międzynarodowego dokumentu Manifesto 15, który jest deklaracją wizji nowoczesnej i odpowiedzialnej edukacji.
EUDEC to spotkanie zwolenników edukacji demokratycznej jako już sprawdzonego i efektywnego konceptu edukacji. Wiemy, że dzieci zasługują na edukację demokratyczną. Wiemy, że państwa demokratyczne potrzebują demokratycznej edukacji. My już wiemy, że to działa! A Wy?

JAK KSZTAŁCIĆ I WYCHOWYWAĆ WSPOŁCZESNE DZIECI I MŁODZIEŻ?

Założyciele szkoły demokratycznej w Summerhill (1921, Wielka Brytania), 3 lata po I Wojnie Światowej, wyszli z założenia, że nie wolno ani chwili dłużej powielać modelu wychowawczego i edukacyjnego opartego na tresurze i indoktrynacji dzieci przez dorosłych. Postanowili zaufać dzieciom, ich wrodzonej empatii, ich zdolności do kochania i zachwytu nad światem i ludźmi, bez względu na rasę, narodowość czy religię. Zrozumieli i docenili młodzieżową potrzebę kulturowego i pokoleniowego buntu. Uwierzyli także w naturalny pęd młodych do zdobywania wiedzy, rozwijania zdolności i zalet charakteru. W Polsce podobnie myślał, pisał i działał Janusz Korczak, który mówił o korzyściach płynących z abdykacji dorosłych w procesie edukacji dzieci. Na myśl przychodzi konstatacja hinduskiego mistyka Krishnamurtiego: „Gdybyśmy naprawdę potrafili kochać nasze dzieci, to na świecie nie byłoby wojen”.

Dzisiaj wyzwania, przed jakimi stoją następne pokolenia, są znacznie większe i poważniejsze niż te, na które nie udało się ludzkości adekwatnie odpowiedzieć po dwóch wielkich wojnach. Skala tych problemów decyduje o poczuciu pilnej niezbędności i o wysokiej temperaturze debaty o edukacji, która się obecnie toczy we wszystkich rozwiniętych krajach świata.

Nie sposób bowiem przecenić wagi pytania: Jak kształcić i wychowywać współczesne dzieci i młodzież na ludzi mogących sprostać dramatycznie trudnym, dotychczas niespotykanym wyzwaniom XXI wieku? Czy dalej kazać im oddychać klimatem konkurencji, bezwzględnej walki o indywidualny byt i karierę, przygotowywać do korporacyjnej pracy ponad siły i ćwiczyć w zaprzeczaniu ich najważniejszym psychologicznym i egzystencjalnym potrzebom?

Może czas uwierzyć, że jeśli choć w niewielkiej mierze uchronimy kreatywne umysły i odważne, otwarte serca młodych ludzi przed zainfekowaniem naszymi ograniczonymi poglądami, traumami i kompleksami, to znajdą oni sposób na porozumienie i planetarną solidarność ponad wszelkimi podziałami – i zaczną dzięki temu naprawiać popsuty przez poprzednie pokolenia świat.

To zapewne nie przypadek, że Summerhill wbrew wszystkiemu przetrwał na brytyjskiej wyspie prawie sto lat i wychował tysiące ludzi ukształtowanych zupełnie inaczej, niż to czyni dominujący na świecie system edukacyjny. Doczekał się też wreszcie zasłużonej roli sprawdzonego wzorca i inspiratora dla wielu ważnych i kreatywnych inicjatyw edukacyjnych wyłaniających się obecnie w wielu krajach z coraz większą siłą i odwagą. Wygląda na to, że pełzająca rewolucja w edukacji już się dzieje i – wszędzie tam, gdzie działa demokracja – osiąga skalę w dziejach niespotykaną. Również w Polsce coraz śmielej powstają szkoły demokratyczne inspirowane Summerhill. Popularne staje się też uczenie dzieci w domach (home schooling) a także unschooling (w wolnym tłumaczeniu „odszkalanie”). Państwowy, scentralizowany system edukacyjny jest coraz powszechniej kontestowany przez rodziców, którzy – zapewne z rożnych powodów – dostrzegają jego anachroniczność, nieadekwatność, a nawet szkodliwość. Dzieje się tak, bo chyba wszyscy w głębi duszy przeczuwamy, że wolny od konfliktów i wojen, sprawiedliwy i harmonijny świat mogą stworzyć tylko młodzi, nieskrępowani negatywnym dziedzictwem pokoleń, odważni, kreatywni ludzie.

Na świecie edukację w nurcie wolnościowym wspierają takie organizacje jak: IDEC, AERO i EUDEC, który jest organizacją non-profit promującą edukację demokratyczną jako rozsądny model edukacyjny dla wszystkich demokratycznych państw. W 2015 roku odbył się doroczny, europejski zjazd szkół demokratycznych EUDEC  w Polsce.  W 2016 w Finlandii, gdzie utrwalono tradycję organizowania lokalnych, narodowych zjazdów, dlatego w 2017 r. polski Eudec odbędzie się (25-28 maja) w Świętochowie, 40 km od Warszawy. W marcu odbędzie się międzynarodowy, światowy zjazd edukacji demokratycznej IDEC w Izraelu, a w sierpniu europejski EUDEC w Paryżu.

Jest to wyjątkowa szansa by spotkać ludzi zaangażowanych w edukację demokratyczną, uczestniczyć w wyjątkowych warsztatach, wykładach, panelach, uzyskać wsparcie, znaleźć szkołę lub start-up, dowiedzieć się o polecanych książkach, artykułach, czy wreszcie uczyć się, dyskutować, bawić i odpoczywać.

Polecam
Wojciech Eichelberger